در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در حال برگزاری است، مدیرکل آژانس با ابراز نگرانی جدی در مورد ممانعت جمهوری اسلامی از دسترسی به دو سایت هسته‌ای، خواستار همکاری فوری و کامل این کشور با آژانس شد.
نشست کشورهای عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که این بار به دلیل شیوع کرونا به صورت مجازی برگزار می‌شود، روز دوشنبه (۱۵ ژوئن/۲۶ خرداد) با صحبت‌های رافائل ماریانو گروسی، مدیرکل آژانس آغاز شد.
رافائل گروسی در بخشی از بیانیه آغازین نشست امروز شورای حکام “نگرانی جدی” خود را از دو موضوع اعلام کرد؛ از اینکه جمهوری اسلامی “به مدت بیش از چهار ماه است که دسترسی به دو محل را ایجاد نکرده و به مدت تقریبا یک سال است که در مذاکراتی اساسی برای پاسخگویی به پرسش‌های ما در ارتباط با مواد هسته‌ای اعلام‌نشده احتمالی و فعالیت‌های هسته‌ای، مشارکت نکرده است.”
گروسی جمهوری اسلامی را به همکاری کامل و فوری با آژانس فراخوانده است.
آژانس وارد حاشیه‌سازی بی‌مورد نشود
در حالی که نشست شورای حکام آژانس در حال برگزاری است، عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در نشست خبری روز دوشنبه (۲۶ خردادماه) گزارش جدید دبیرکل سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی را که در آن به منشاء ایرانی بودن پرتاب موشک به آرامکو اشاره شده، “کاملا همسو با سیاست و نقشه جدید آمریکا علیه جمهوری اسلامی دانست”.
موسوی در این نشست خبری، محتوای این گزارش را “ادعای بی‌پایه و اساس” دانست و گفت: «اتهام عنوان شده را بر مبنای فشارهای آمریکا و رژیم عربستان ارزیابی می‌کنیم. »
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی مبنای اتهامات به جمهوری اسلامی را، “ادعای رژیم اسرائیل و شخص نتانیاهو” دانست و گفت: «جای تاسف دارد که آژانس به جای اتکا به مدارک متقن و نگاه به همکاری‌های سطح بالای جمهوری اسلامی تا این لحظه، ادعاهای رژیمی را می‌پذیرد و مبنای سوالات خود قرار می‌دهد که خصومت آن با مردم و نظام ما و نظام بین‌الملل برای همه محرز است.» موسوی با بیان اینکه “آمریکا سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی را گروگان اهداف خود گرفته” به آژانس توصیه کرد: «در این زمینه واقع‌نگری داشته باشند و ادعای آمریکا و رژیم اسرائیل را مبنای سوال خود قرار ندهد.»
موسوی در این نشست خبری تأکید کرد که ” آژانس باید این همکاری‌ها را قدر بداند و وارد حاشیه سازی بی‌مورد نشود.”
گزارشی بر پایه “ادعاهای بی‌اساس”
در تازه‌ترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با تأکید بر نقض محدودیت‌های تعیین‌شده در برجام از سوی جمهوری اسلامی، این آژانس، “نگرانی جدی” خود را از ممانعت جمهوری اسلامی برای دسترسی به چند سایت هسته‌ای مورد تردید اعلام کرده بود.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یکی از دو رکن سیاست‌گذاری در آژانس، در جلسه امروز خود، این گزارش را مبنا قرار داده است.
هرچند که دو سایتی که از آنها سخن می‌رود، از نظر فعالیت‌های هسته‌ای کنونی جمهوری اسلامی چندان پراهمیت نیستند، اما آژانس انرژی اتمی، به دست آوردن اطلاعاتی در این مورد که آیا فعالیت‌های گذشته در این مراکز که تقریبا به دو دهه پیش بازمی‌گردند، از سوی ایران طبق اصول و مقررات، اعلام و شناسانده شده و آیا همه فعالیت‌ها لحاظ شده‌اند، لازم می‌داند.
در گزارش اخیر آژانس شرح مفصلی از تلاش‌های مقامات این نهاد برای دسترسی به اماکن یادشده داده شده است. جمهوری اسلامی با ابراز “تأسف عمیق” در واکنشی گفته بود که این گزارش، با استناد به “اطلاعات جعلی سرویس‌های اطلاعاتی” گردآوری شده است.
اسرائیل پیش از این ادعا کرده بود که سرویس‌های اطلاعاتی این کشور گزارش‌هایی در مورد برنامه و فعالیت‌های پیشین جمهوری اسلامی در زمینه سلاح‌های اتمی کشف کرده‌اند. کشورهای غربی هم مراتب نگرانی خود را از ممانعت جمهوری اسلامی از دسترسی به تأسیسات اتمی ابراز کرده‌اند.
تازه‌ترین اختلاف بر سر دسترسی به تأسیسات هسته‌ای در حالی رخ می‌دهد که توافق تاریخی میان جمهوری اسلامی و قدرت‌های جهانی در سال ۲۰۱۵ رو به شکست است.
در چارچوب برجام، جمهوری اسلامی متعهد شده بود در ازای رفع تحریم‌ها و برخورداری از دیگر مزایا، فعالیت‌های هسته‌ای خود را محدود کند.
جمهوری اسلامی اما در پاسخ به خروج یکجانبه آمریکا از توافقنامه و وضع تحریم‌ها از سوی آمریکا علیه این کشور، گام به گام خروج تدریجی خود از این تعهدات را اعلام کرد.
در آخرین گزارش آژانس آمده است که اکنون ذخایر اورانیوم غنی شده جمهوری اسلامی هشت برابر حد تعیین شده در توافقنامه است. بااین حال این سطح از غنی‌سازی هنوز بسیار پایین‌تر از حد لازم برای تولید سلاح هسته‌ای است.
آژانس انرژی اتمی می‌گوید، این نهاد همچنان به تمامی امکانات لازم برای نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی دسترسی دارد.
تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی
تنش اخیر، تلاش‌های سه کشور اروپایی امضا کننده برجام یعنی آلمان، بریتانیا و فرانسه را برای حفظ برجام و جلوگیری از شکست آن، پیچیده‌تر خواهد کرد. ترامپ این کشورها را به پیروی از آمریکا در خروج از برجام فراخوانده است.
سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد جمعه گذشته گفت که ایالات متحده پیش نویس قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی را در اختیار روسیه قرار داده است. هرچند روسیه و چین اعلام کرده‌اند که اقداماتی در جهت جلوگیری از تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی آغاز کرده‌اند امامقام‌های آمریکایی نسبت به تمدید تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ابراز اطمینان می‌کنند و می‌گویند واشینگتن برای رسیدن به این هدف برنامه‌ریزی کرده است.
دویچه وله نوشت؛ جمهوری اسلامی تلاش‌های آمریکا در این زمینه را با نگرانی دنبال می‌کند. بر اساس توافق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی در مهرماه به پایان می‌رسند. هفته گذشته، رئیس جمهور جمهوری اسلامی، دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل، به ویژه دو کشور دارای حق وتو یعنی روسیه و چین را به ایستادگی در برابر “توطئه” آمریکا فراخواند.
