رئیس جمهوری ترکیه که به دنبال کودتای بی سرانجام ۱۵ ژوئیۀ گذشته در این کشور دست به پاکسازی‌های وسیع در ارتش، دستگاه دادگستری، آموزش و پرورش و رسانه‌های جمعی زده است، روز سه شنبه دوم اوت/ ۱۲ مردادماه، در سخنان شدید‌اللحنی کشورهای غربی را به همدستی با کودتاچیان تُرک متهم کرد.
هر چند رجب طیب اردوغان در پی عدم موفقیت در طرح تغییر قانون اساسی و نیز شکست در سیاست خارجی رفتاری خشن اتخاذ کرده است، اما حملات لفظی روز سه شنبۀ وی بیسابقه تلقی می شود.
رئیس جمهوری ترکیه گفت «کسانی که تصور می کردیم دوستان ما باشند از تروریسم حمایت کردند و به پشتیبانی از کودتاچیان دست زدند». او با متهم کردن «کشورهای خارجی» به همدستی با کودتاگران گفت «این رویداد تنها در ترکیه طرح ریزی نشده بود» و افزود «عاملین کودتا در ترکیه بودند، اما برنامه و سناریوی آن در خارج تدوین شده بود».
این سخنان از اشاراتی که در گذشته در همین زمینه صورت گرفته بود بسیار فراتر می رود. رئیس جمهوری ترکیه همواره فتح الله گولن و طرفداران وی را به سازماندهی و اجرای کودتا متهم کرده است و با توجه به اینکه وی در آمریکا سکونت دارد، این کشور را به سبب اعطای اقامت به او مورد سرزنش قرار داده بود.
سخنان روز سه شنبۀ رجب طیب اردوغان با این حال بسیار فراتر از این می رود، بویژه آنکه برخی مطبوعات طرفدار رئیس جمهوری، سازمان سیا و برخی ژنرال های آمریکائی را به نقش داشتن در طرح کودتا متهم می کنند.
این اتهامات بگفتۀ بسیاری از کارشناسان ترکیه به منظور کسب استرداد فتح الله گولن وارد می شود. ترکیه خواستار تحویل این رهبر جریانی سیاسی- مذهبی به همین نام است که از مدتها پیش هدف حملات اردوغان و حزب او قرار دارد و در ایالت پنسیلوانیا در آمریکا زندگی می کند. از نظر مقامات ترکیه، واشینگتن تنها با استرداد او می تواند حسن نیّت خود را در این زمینه نشان دهد.
آمریکا با این حال اعلام کرده است که قوانین و روند قضائی خود را تغییر نخواهد داد. تقاضاهای استرداد، بگفتۀ سخنگوی وزارت امور خارجه، جان کربی، دریافت شده و دادگستری آمریکا در حال بررسی آنهاست. تصمیم در این زمینه با مقامات قضائی است هر چند به اجرا گذاشتن آن در پایان روند به مقامات اجرائی واگذار می شود. وی در برابر فشارهای پی در پی ترکیه تصریح کرد که بررسی این تقاضا ممکن است زمان زیادی به درازا بکشد.
رئیس جمهوری ترکیه در سخنان روز سه شنبۀ خود کشورهای غربی را متهم کرد که «نه در نخستین ساعات کودتا و نه پس از آن هیچ کمکی به دولت ترکیه» نکرده‌اند. وی که از انتقادات رهبران اروپا در بارۀ اخراج ها و دستگیری‌های گسترده در ترکیه ناخرسند است، پیش از این تهدید کرده بود به توافق صورت گرفته در بارۀ پناه جویان بصورت یک جانبه پایان دهد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه؛ نخست وزیر اتریش، معاون صدراعظم آلمان و وزیر امور خارجۀ این کشور، روز سه شنبه در بارۀ این «باج خواهی» رجب طیب اردوغان به او هشدار دادند. نخست وزیر اتریش، کریستیان کِرن، به وی یادآوری کرد که «هر چند اروپا به همکاری ترکیه احتیاج دارد، اما ترکیه بسیار بیشتر نیازمند اروپاست». معاون صدراعظم آلمان، زیگمار گابریل، نیز روز پیش از آن گفته بود «آلمان و یا اروپا به هیچ روی تسلیم باج خواهی های ترکیه نخواهد شد».
