فردا (سه‌شنبه) هشتادونهمین سالروز تولد «سیدنی لومت»، کارگردان سرشناس هالیوود و خالق اثر ماندگار «بعدازظهر سگی» است.
به گزارش ایسنا، «سیدنی لومت» متولد ۲۵ ژوئن ۱۹۲۴، خالق آثار معروفی چون «۱۲ مرد خشمگین» و «بعدازظهر سگی» بود که بیش از پنج دهه در هالیوود حضور فعالی و در روز ۹ آوریل ۲۰۱۱ در سن ۸۶ سالگی در نیویورک درگذشت.
وی از پدری بازیگر متولد شد و در چهار سالگی به‌روی صحنه تئاتر رفت و در دهه‌ی ۵۰ کارگردانی مجموعه‌های تلویزیونی را آغاز کرد. دوران سربازی لومت هم‌زمان با جنگ دوم جهانی بود و پس از آن نمایش‌هایی خود را خارج از برادوی به‌روی صحنه برد.
لومت پنج‌بار نامزد جایزه‌ی اسکار شد، اما هرگز موفق به کسب این عنوان معتبر نشد. هرچند در سال ۲۰۰۵ آکادمی اسکار جایزه‌ی یک عمر دستاورد سینمایی را به او اعطا کرد.
سیدنی لومت در سال ۱۹۵۷ برای اولین فیلم بلند خود با نام «۱۲ مرد خشمگین» نامزد جایزه اسکار بهترین کارگردانی شد و پس از آن با فیلم‌های «بعدازظهر سگی»، «شبکه» و «حکم دادگاه» باردیگر نامزد اسکار بهترین کارگردانی شد و برای فیلم «شاهزاده شهر» نیز نامزد اسکار بهترین فیلم‌نامه اقتباسی شد.
«سفر روز طولانی به شب»، «تپه»، «سمسار»، «نوارهای آندرسن»، «سرپیکو»، «جنایت در قطار سریع‌السیر شرق»، «اسب»، «قدرت» و آخرین فیلم‌اش «پیش از آنکه شیطان بداند مرده‌ای» از آثار برجسته کارنامه سینمایی لومت هستند.
لومت نیز مانند «وودی آلن» و «مارتین اسکورسیزی» علاقه فراوانی به ساخت آثارش در خیابان‌های نیویورک داشت و در بیشتر فیلم‌هایش این احساس به چشم می‌خورد.
سیدنی لومت توانایی خاصی در بازی گرفتن از بازیگران سرشناس داشت و هنرپیشه‌های معروفی چون «کاترین هپ‌بورن»، «مارلون براندو» و «هنری فوندا» برای فیلم‌های او نامزد و برنده جایزه اسکار شدند.
اولین فیلم بلند لومت درام دادگاهی «۱۲ مرد خشمگین» بود که سال ۱۹۵۷ ساخته شد. این فیلم با بازی «هنری فوندا» اولین نامزدی اسکار بهترین کارگردانی را برای او به‌همراه داشت. این فیلم در بخش بهترین فیلم و فیلم‌نامه اقتباسی هم نامزد اسکار شد.
وی در سال ۱۹۶۰ در فیلم «فراری» که اقتباسی از نمایش‌نامه تنسی ویلیامز بود با «مارلون براندو» همکاری کرد و پس از آن در سال ۱۹۶۲ «سفر روز طولانی به شب» با بازی «هپ‌بورن» را که بازهم یک اثر اقتباسی از یک نمایش‌نامه بود را ساخت.
فیلم‌های لومت در دهه‌ی ۶۰ بیشتر رنگ‌وبوی سیاسی داشتند؛ ازجمله «تپه» با موضوع جنگ جهانی دوم، «Fail-Safe» با بازی «هنری فوندا» و «سمسار». فیلم «سرپیکو» با بازی «آل پاچینو» که در آن افسر اداره پلیس نیویورک برابر فساد نیروی پلیس می‌ایستد یکی از آثار برجسته کارنامه سیدنی لومت است. این فیلم نامزدی جایزه اسکار را برای آل پاچینو به‌همراه آورد.
او در سال ۱۹۷۵ باردیگر با آل پاچینو همکاری کرد و این بار در فیلم «بعدازظهر سگی» که براساس داستان واقعی از یک سرقت نافرجام بانک ساخته شد. این فیلم برنده جایزه اسکار بهترین فیلم‌نامه شد و در پنج بخش دیگر هم نامزد بود.
فیلم بعدی لومت، «شبکه» بود که از کمدی‌های موفق او محسوب می‌شد و برنده چهار جایزه اسکار شد و شش نامزدی دیگر را هم به‌دست آورد. لومت در سال ۱۹۷۸ فیلم «جادوگر» را با بازی مایکل جکسون براسا نمایش‌نامه‌ای موزیکال ساخت.
او سال ۱۹۸۱ فیلم پلیسی «شاهزاده شهر» را مقابل دوربین برد. لومت در سال ۱۹۸۳ با فیلم «حکم دادگاه» و نقش‌آفرینی «پل نیومن» نامزد پنج جایزه اسکار شد.
«شب منهتن» دیگر فیلم لومت با موضوع فساد پلیس بود که چندان موفق نبود. او سال ۲۰۰۷ در سن ۸۳ سالگی درام «پیش از آنکه شیطان بداند مرده‌ای» را با بازی «فیلیپ سیمور هافمن» ساخت که بسیار مورد استقبال منتقدین قرار گرفت.
سیدنی لومت در سال ۱۹۵۷ جایزه‌ی خرس طلای جشنواره برلین را برای «۱۲ مرد خشمگین» گرفت و در سال ۱۹۷۷ جایزه بهرتین کارگردانی گلدن گلوب را برای شبکه به‌دست آورد.
