باستان‌شناسان اهل سن‌دیه‌گو جواهر منحصر به فردی را در منطقه جنوبی «بلیز» واقع در آمریکای مرکزی کشف کرده‌اند که گویا یک کتیبه تاریخی است و در حال حاضر به دنبال تحقیق و اکتشاف روی آن هستند.
حفاری‌های باستان‌شناسان در منطقه آمریکای مرکزی به کشف یک قطعه بزرگ یشم حک‌شده انجامید که زمانی متعلق به یکی از پادشاهان باستانی مایا بوده است. آنها امیدوارند که بتوانند مانند این سنگ یشم را در یکی از شهرهای بزرگ جهان پیدا کنند.
این جواهر کشف‌شده، یک آویز از جنس یشم است که پادشاه مایایی از آن به عنوان گردنبند در جشن‌های مذهبی استفاده می‌کرد. این سنگ اولین بار در سال 2015 کشف شد و در حال حاضر در بانک مرکزی بلیز، در میان سایر دارایی‌های ملی نگهداری می‌شود.
این آویز از آن جهت حائز اهمیت است که تا امروز، دومین یشم مایای کشف شده در بلیز لقب گرفته است. عرض این آویز یشم حدود 19 سانتی‌متر است و 10 سانتی‌متر ارتفاع و هفت میلی‌متر ضخامت دارد. اره کردن و برش دادن این سنگ به این ضخامت و شکل صاف آن به همراه طناب، چربی و گرد و خاک یشم نوعی شاهکار محسوب می‌شود.
اما این کار، آویز را چشمگیرتر کرده است. این اولین نمونه آویز در نوع خود است که نوشته‌های تاریخی روی حک شده است. نوشته‌های حک‌شده در پشت این آویز حاوی 30 خط تصویری درباره اولین صاحبش است و در واقع با ما سخن می‌گوید.
یکی از پروفسورهای حوزه باستان‌شناسی سن‌دیه‌گو معتقد است داستانی که این آویز بیان می‌کند کوتاه اما حائز اهمیت است و حتی ممکن است دانسته‌های دانشمندان را نسبت به مایاها تغییر دهد. این آویز توسط غارتگران از تاریخ جدا نیفتاده است. یافتن آن در شرایطی قانونی، اطلاعاتی را پیرامون منطقه و جواهری که آن را در اختیار و حتی تصوری هم از آن نداشته‌ایم، قرار می‌دهد.
محل کشف کجا بود؟
«نیم لی پونیت» منطقه کوچکی در بلیز واقع در آمریکای مرکزی است. هشت گونه متفاوت از طوطی‌ها در این منطقه یافت می‌شود و حدود نه ماه از سال در آنجا باران می‌بارد. دانشمندان بر این باورند که نیم لی پونیت در حاشیه جنوب شرقی منطقه باستانی مایا (در 402 کیلومتری جنوب Chichen Itza در مکزیک) حدود 150 تا 8500 سال بعد از میلاد مسکونی بوده است.
محققان و دانشجویان به همراه برخی افراد محلی، قصری را که حدود 400 سال پیش بنا شده و به ویرانه تبدیل شده بود، حفاری کردند اما مقبره‌های داخل این قصر دست‌نخورده و سالم باقی مانده بودند.
در داخل مقبره که به حدود 800 سال بعد از میلاد برمی‌گردد، 25 گلدان سفالی و یک سنگ بزرگ و یک گردن‌آویز گرانبها از جنس فیبر در آنجا وجود داشت. همچنین محققان دریافتند که در این مقبره با وجود اینکه بقایایی از انسان به چشم دیده نمی‌‌شده‌اند اما تنها یک جفت دندان به دست آمده است.
این آویز آنجا چه می‌کند؟
آویز کشف‌شده به شکل T است و روی قسمت جلویی آن شکل T حک شده است. این حرف در زبان مایا شاید نشانه کلمه حکاکی شده «باد و نفس» باشد. این آویز در پلات‌فرمی T شکل و مرموز دفن شده بود و یکی از گلدان‌های کشف‌شده منقش به این حرف، گلدانی با یک چهره منقاردار روی آن بود که خدای باد مایاها را نشان می‌داد.
باد یک عنصر حیاتی برای مایاها به شمار می‌رفت که باران‌های موسمی سالانه را رقم می‌زد که رشد محصولات کشاورزی را به دنبال داشت. و پادشاهان مایا به عنوان حاکمان الهی مسئول آب و هوا بوده‌اند. به گفته محققان، این آویز اولین بار در سال 672 بعد از میلاد در مراسم سنتی مورد استفاده قرار گرفته بود.
آنها معتقدند که این آویز حکاکی‌شده تا سال 800 بعد از میلاد، نه با قدرت انسان که با قدرت سایر عوامل دفن شده بود. این آویز تنها یک آویز معمولی نبوده، بلکه دارای قدرت و جادو بوده است. پادشاهی مایا حدود 800 سال بعد از میلاد در سراسر بلیز و گوآتمالا نابود شد. محققان به تازگی یک تئوری ارائه داده‌اند مبنی بر اینکه تغییرات آب و هوایی خشکسالی را باعث شده که در نتیجه، منجر به نابودی وسیع کشاورزی نابودی تمدن مایا شد. اهدای این مقبره در زمان بحران به خدای باد که باران‌های سالانه را به همراه می‌آورد که به نوعی تأییدکننده تئوری تغییر آب و هوایی است.
سنگ‌نوشته‌ای که در پشت این آویز حک شده است، جالب‌ترین چیزی است که درباره این آویز می‌توان به آن توجه کرد. محققان هنوز هم نوشته‌های روی آن را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند. اما تحلیلی که تاکنون محققان از این نوشته‌ها انجام داده‌اند، به این شرح است که این جواهر یافت شده برای پادشاه Janaab’ Ohl K’inich ساخته شده بود.
دانشمندان بر این باورند که این آویز اطلاعاتی را درباره ورود خانواده سلطنتی در نیم لی پونیت اشاره کرد. به گفته محققان، نوشته‌های روی سنگ نه تنها حاوی اطلاعاتی درباره استانداردهای دوره مایاست بلکه این آویز، قدیمی‌ترن شیء یافت شده در نوع خود در دوره نیم لی پونیت است. روی لوح‌ها و کاشی‌های سنگی یافت شده در منطقه، در قالب خطوط تصویری حکاکی شده تصاویری از خانواده سلطنتی نیز به تصویر کشیده شده است.
به گزارش آنا؛ محققان تصور می‌کنند که شاید شاه Janaab’ Ohl K’inich به تنهایی به منطقه «نیم لی پونیت» حرکت کرده باشد. یا تصور می‌شود که دولت مایا تصمیم گرفته بود قدرت خود را در منطقه وسعت دهد. محققان بر این باورند که نوشته‌های روی آویز نشان‌دهنده ارتباطی است که پیش از این اطلاعات دقیقی از آن در دست نبوده است. حتی اگر محققان نوشته‌ها و منشاء آن را پیدا نکنند، سنگ یشم به خودی خود از کوه‌های گوآتمالا واقع در جنوب غربی بلیز تشکیل شده است و حتی شواهد کمی از تجارت در این زمینه وجود دارد.
