مسکو پیشنهاد انعقاد یک توافقنامه هسته ای جدید با جمهوری اسلامی به جای برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام را رد کرده است.
میخائیل اولیانوف ، نماینده دائم فدراسیون روسیه در سازمان های بین المللی در وین ضمن اعلام این مطلب گفت: “نیازی به توافق هسته ای جدید با جمهوری اسلامی نیست.”
این دیپلمات روسی در صفحه خود در توییتر نوشت: “اجرای برجام ضروری است و سپس یک پروتکل تکمیلی با بررسی های گسترده و عمیق آن از طریق آژانس انرژی هسته ای ، اطمینان لازم را در مورد ماهیت کاملاً صلح آمیز برنامه هسته ای جمهوری اسلامی تامین خواهد کرد.”
ایده توافق جدید با جمهوری اسلامی توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریكا مطرح شد ، كه برجام را بدترین توافقی كه ایالات متحده تاكنون به آن پیوسته بود ، نامیده و در ماه مه سال 2018 از این توافق خارج شد.
اخیراً بوریس جانسون ، نخست وزیر انگلیس ، پس از اینکه کشورش و همچنین آلمان و فرانسه ، جمهوری اسلامی را به نقض برجام متهم کرده و مکانیزم حل اختلاف موسوم به ماشه را راه اندازی کردند، از پیشنهاد واشنگتن حمایت نمود.
اولیانف خاطرنشان كرد: “پیرامون ایده توافق هسته ای جدید با جمهوری اسلامی سر و صداهای زیادی وجود دارد.” پیروی کنندگان از برجام باید به خاطر داشته باشند كه مطابق با آن ، پس از اجرای برجام ، برنامه هسته ای جمهوری اسلامی به همان ترتیب برنامه هر كشور غیر هسته ای دیگر عضو پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای (ان پی تی) ارزیابی خواهد شد”.
در سال 2015 ، شش کشور (بریتانیا ، آلمان ، چین ، روسیه ، ایالات متحده ، فرانسه) و جمهوری اسلامی از دستیابی به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) خبر دادند. این توافق نامه برای رفع تحریم ها در ازای محدود کردن برنامه هسته ای جمهوری اسلامی تدوین گردید. این توافق در قالب اصلی خود حتی سه سال نیز دوام نیاورد: در ماه مه 2018 ، ایالات متحده خروج یک جانبه از برجام و اعاده تحریم های سختگیرانه علیه جمهوری اسلامی را اعلام کرد.
طرف‌های اروپایی برجام پس از خروج یکجانبه آمریکا از این توافق ضمن ابراز «تأسف» از اقدام واشنگتن مدعی شدند بهره‌مندی جمهوری اسلامی از مزایای اقتصادی برجام را تضمین می‌کنند. وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان سرانجام با صدور بیانیه مشترکی در بهمن ماه پارسال رسما ثبت یک کانال مالی ویژه برای تجارت با جمهوری اسلامی موسوم به اینستکس را اعلام کردند. بنابر ادعای آن‌ها هدف بلندمدت اینستکس گشایش کانال‌های اقتصادی برای کشور‌های ثالثی است که تمایل به تجارت با جمهوری اسلامی را دارند ما بنابر گفته مقامات جمهوری اسلامی تاکنون هیچ اقدام موثر و عملی در زمینه روابط تجاری جمهوری اسلامی و اروپا صورت نگرفته است.
جمهوری اسلامی در ماه مه 2019 در نخستین سالگرد خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای، اعلام کرد در پاسخ به بازگشت تحریم‌های آمریکا و عدم تحقق وعده‌های کشور‌های باقی مانده در توافق برای جبران آثار منفی این تحریم‌ها، به مرور تعهد خود را به توافق هسته‌ای کاهش می‌دهد.
به گزارش اسپوتنیک، جمهوری اسلامی تا به حال پنج بار تعهدات برجامی خود را کاهش داده که مرحله پنج کاهش تعهدات برجامی جمهوری اسلامی عملاً به عنوان دست برداشتن جمهوری اسلامی از اکثریت تعهدات خود ارزیابی می شود.
