به گزارش خبرنامه ملّی ایرانیان به نقل از روزنامه فرهیختگان؛ تنش میان روسیه و ترکیه در روزهای اخیر واکنش مقامات و مسئولان جمهوری اسلامی را به همراه داشت. حسن روحانی، خواستار خویشتنداری دو کشور شده و سیدمسعود جزایری معاون امور بسیج ستادکل نیروهای مسلح با اشاره به آگاه بودن روس‌ها از آسیب‌پذیری‌های آمریکا و همراهانش در سوریه، از حفظ موضع فعال این کشور سخن گفته است. ماجرا از این قرار است با وجود اختلافاتی که در موضع‌گیری نسبت به مساله سوریه دارند، بعد از حمله اخیر روسیه به روستاهای ترکمان‌های سوریه و ساقط کردن جنگنده روسیه از سوی ترکیه، دعواهای دو کشور مذکور بالا گرفته است.
حسن روحانی، دیروز در جلسه هیات دولت از دو کشور روسیه و ترکیه خواست در قبال سرنگونی جنگنده روسی خویشتندار باشند و گفت: «روسیه و ترکیه هر دو همسایه و دوست جمهوری اسلامی ایران هستند و برای ما بسیار مهم است که روابط همسایگان صمیمی باشد.» او که درباره تروریسم و خطرات آن برای جهانیان صحبت می‌کرد، با اشاره به اینکه اراده جدی از سوی غرب برای مبارزه با تروریسم مشاهده نکرده‌ایم، ابراز امیدواری کرد که این اراده ایجاد شود. روحانی با طرح این سوال که سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی چطور با حمایت کشورهایی که به تروریست‌ها نفت می‌فروشند برخورد نمی‌کنند، گفت: «ناتو اگر واقعا می‌خواهد با تروریسم مبارزه کند باید جدیتش را در این مسائل نشان دهد؛ تا امروز متاسفانه کشورهایی که با تروریست‌ها می‌جنگند محدود هستند، روس‌ها با تروریست‌ها می‌جنگند و ایران از آغاز انقلاب در طول این دهه‌ها و سال‌های اخیر با تروریست‌ها جنگیده است و همواره هر کشوری که آماج حملات تروریست‌ها بوده به آنها کمک کرده است.»
روحانی سرنگونی جنگنده روسی را بسیار هشدار دهنده و خطرناک توصیف کرد و گفت که این موضوع مساله را پیچیده‌تر کرده است. او ضمن ارائه این توضیح که این حادثه در فضای سوریه و نزدیک مرزهای ترکیه اتفاق افتاده است، گفت: «اطلاعاتی که ما تا امروز در اختیار داریم این است که هواپیما در فضای سوریه مشغول عملیات بوده و هدف قرار گرفته است.
حالا فرض بر اینکه این هواپیما به مرزهای ترکیه نزدیک شده باشد، موشک و هواپیما اسباب‌بازی نیست که کسی در هوا تصمیم به شلیک بگیرد. مگر می‌تواند اینقدر بی‌نظمی بر منطقه به‌تدریج حاکم شود که هرکسی در هوا هر تصمیمی می‌خواهد اتخاذ کند؛ این اقدامات بسیار خطرناک است.»
همسو بودن سیاست‌های ایران و روسیه در برخورد با موضوع سوریه در اظهارات روحانی پیرامون این مساله نیز به‌خوبی مشخص بود.روحانی ضمن تاکید بر ضرورت برقراری روابط صمیمی با همسایگان، گفت: «همه باید توجه داشته باشند این اقدامات تحریک‌کننده و تبعات فراوان آن از لحاظ حقوقی به گردن آغازگر مساله است و همه کشورها باید مراقبت کنند. ما از کشور همسایه و دوست‌مان ترکیه می‌خواهیم که به‌جدیت مراقب اوضاع باشد چراکه شرایط بسیار حساس است.» «این‌گونه حوادث به‌نفع تروریست‌هاست و روحیه آنها را تقویت می‌کند به‌ویژه وقتی ببینند کشورهای منطقه بر سر این مسائل با هم درگیر شده‌اند و اختلاف و فاصله میان آنها ایجاد شده است.»
محمدجواد ظریف، نیز نسبت به این تنش‌ها در سطح منطقه واکنش نشان داد و با همتای روس خود تماس گرفت.
حسین جابرانصاری، سخنگوی وزارت امور خارجه در این زمینه گفت که ظریف در این تماس نسبت به آخرین تحولات مربوط به سرنگونی جنگنده روسیه، ابراز نگرانی کرده و این‌گونه رویدادها را منجر به تشدید بحران سوریه و ارسال پیام اشتباه به گروه‌های تروریستی دانسته است. جابر انصاری افزود: «این واقعه یک بار دیگر حساسیت شرایط سوریه و تاثیر رویدادهای آن بر صلح و امنیت جهانی و ضرورت مبارزه متحد بین‌المللی علیه تروریسم را نشان داد.»
به گفته او موفقیت تلاش‌ها علیه تروریسم منوط به وجود اراده و عزم واحد منطقه‌ای و بین‌المللی در رویارویی با تروریسم است. در این شرایط هرگونه اقدامی که موجب افزایش تنش و پیچیده‌تر شدن وضعیت شود علامت نادرستی به تروریست‌ها خواهد بود که تصور کنند هنوز می‌توانند با استفاده از شکاف موجود در دیدگاه‌های طرف‌های موثر به فعالیت‌های تروریستی خود علیه مردم سوریه و ملت‌های منطقه و جهان ادامه دهند.»
محمدحسن آصفری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز از آمادگی ایران برای میانجی‌گری در تنش بین روسیه و ترکیه خبر داد و گفت: «اقدام ترکیه در سرنگونی جنگنده روس به نظرم اقدام ناشایستی بود و پشت‌پرده حمایت ترکیه از جریانات تکفیری و داعش را نشان داد.» وی همچنین ابراز امیدواری کرد که روسیه در این موضوع سعه صدر داشته باشد، زیرا هر جنگی در منطقه اتفاق بیفتد به‌ضرر همه کشورهای منطقه است، البته ترکیه هم باید جبران کند و میدانی برای مبارزه با تکفیری‌ها باز کند. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران علاقه‌مند به صلح و آرامش در منطقه است، گفت: «ایران آمادگی دارد به‌عنوان میانجی وارد این قضیه شود و جلوی اتفاقات جدید را بگیرد، زیرا هر جنگی در منطقه اتفاق بیفتد دودش به چشم کشورهای منطقه خواهد رفت.» سیدمسعود جزایری، معاون امور بسیج ستادکل نیروهای مسلح نیز از دیگر مقامات کشورمان بود که به این مساله واکنش نشان داد. او با اشاره به ساقط شدن هواپیمای روسی توسط ترکیه و مواضع روزهای گذشته دو کشور در قبال این ماجرا گفت: «روسیه از آسیب‌پذیری‌های آمریکا و همراهانش در سوریه آگاه است و در مقابله با ساقط شدن هواپیمایش موضع فعال خود را ترک نخواهد کرد.»
از کنار هم قرار دادن این اظهارنظرها و واکنش‌ها این‌طور به نظر می‌رسد که مقامات و دستگاه دیپلماسی ایران در مواجهه با این حادثه از موضع هشدار و میانجی‌گری خواستار تشدید تنش بین دو همسایه متنفذ خود نیستند. با این حال سیاست کلی جمهوری اسلامی در قبال سوریه تا حدود زیادی با موضع مسکو همراه و هماهنگ است.
