تعدادی از قانونگذاران جمهوری‌خواه ایالات متحده در کنگره، روز جمعه دو طرح جدید با هدف افزایش تحریمهای اقتصادی علیه جمهوری اسلامی و ناقضان حقوق بشر ارائه دادند که می‌تواند مسیر دولت جو بایدن برای بازگشت به برجام را ناهموار کند.
به گزارش وبسایت خبری «واشنگتن‌فری‌بیکن» این دو طرح جدید به طور رسمی گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق را به عنوان سازمان‌های تروریستی معرفی می‌کند و تحریمهای جدیدی را علیه ناقضان حقوق بشر در ایران، از جمله رهبر جمهوری اسلامی حاکم بر ایران، علی خامنه‌ای، اعمال می‌کند.
این طرح‌ها فقط یک روز پس از تشکیل جلسه مجازی اعضای کمیته مطالعات جمهوری‌خواه (RSC)، بزرگترین گروه محافظه‌کار در کنگره، با سخنگوی سابق وزارت امور خارجه، مورگان اورتگاس و نماینده ویژه سابق دولت آمریکا در امور جمهوری اسلامی، برایان هوک، در ادامه کمپین «چگونه از فشار حداکثری رئیس جمهور ترامپ بر جمهوری اسلامی در کنگره دفاع کنیم» مطرح شد.
به نوشته واشنگتن‌فری‌بیکن، فشار قانونی جمهوری‌خواهان كه توسط جو ویلسون و جیم بانكس اداره می‌شود، در حالی صورت می‌گیرد كه دولت بایدن طیف وسیعی از امتیازات، از جمله تخفیف تحریم‌ها را به منظور جلب مجدد جمهوری اسلامی به میز مذاکره در برنامه کار خود دارد.
در حالی که طرح ارائه شده توسط جمهوری‌خواهان شانس کمی برای تصویب شدن در كنگره تحت كنترل دموكرات‌ها دارد، منظور این است كه به جمهوری اسلامی و قدرت‌های اروپایی پیامی ارسال كند كه بخش قابل توجهی از قانونگذاران آمریكایی مخالف دیپلماسی دولت هستند و آمادگی لازم را برای اعمال مجدد هرگونه تحریمهای لغو شده در هفته‌ها و ماه‌های آینده را دارند.
این تلاش می‌تواند مانند نامه اخیر 70 نفر از دموکرات‌ها به بایدن که از وی خواستند تحریمهای جمهوری اسلامی را به عنوان پیش شرط گفتگو درباره برنامه هسته‌ای در حال رشد جمهوری اسلامی لغو نکند، موثر باشد.
به گفته منابع کنگره نزدیک به RSC ملاقات با هوک و اورتاگوس، از اعضای کلیدی «کارزار سیاست حداکثری رئیس جمهور ترامپ بر جمهوری اسلامی» باعث شد تا کنگره را ترغیب کند تا «سیاست رادیکال بایدن در قبال جمهوری اسلامی» را از طریق قانونگذاری و هم از طریق بررسی‌های بیشتر برای لغو تحریم‌ها بدون مشورت با کنگره، به عقب برانند.
بن‌بست دیپلماتیک
به نوشته واشنگتن‌فری‌بیکن، جمهوری‌خواهان بیشتر در مورد برنامه‌های دیپلماتیک دولت با جمهوری اسلامی در تاریکی مانده‌اند. فرستاده آمریكا و جمهوری اسلامی، رابرت مالی، هنوز گزارشی در مورد گفتگوهای خود با چین و سایر كشورها درباره توافق هسته‌ای جدید ارائه نداده است. دولت بایدن همچنین در مورد تلاش گزارش شده برای کمک به کره جنوبی برای تأمین حدود 1 میلیارد دلار خسارت جمهوری اسلامی پس از توقیف تهران توسط کشتی متعلق به این کشور آسیایی، پنهانی عمل کرده است.
بانکس به واشنگتن‌فری‌بیکن گفت: «کارزار فشار حداکثری ترامپ کارساز بود. بودجه دفاعی جمهوری اسلامی 25 درصد کاهش پیدا کرد. آیا جو بایدن برنامه‌های این کارزار تحت فشار گذاشتن جمهوری اسلامی را تکمیل می کند؟ تحت کارزار فشار حداکثری جو بایدن، تحریم تروریست‌هایی که آمریکایی‌ها را به قتل رسانده‌اند، بسیار ناچیز است، در عین حال سیاست‌هایی که به تقویت بودجه دفاعی جمهوری اسلامی و به خطر انداختن متحدان منطقه‌ای ما می‌انجامد، کاملا ممکن است.»
بانكس، رئیس RSC و یكی از اعضای كمیته خدمات مسلح مجلس نمایندگان، تلاش‌های دیپلماتیک دولت را «سیاست مدارس راهنمایی» توصیف كرد كه «مبتنی بر بیزاری شخصی از ترامپ و نادیده گرفتن واقعیت ژئوپلیتیك است». به گفته او، كنگره تمام تلاش خود را برای حفظ فشار بر جمهوری اسلامی و مقابله با نمایندگان ترور این كشور در منطقه انجام خواهد داد.
دو طرح
اولین طرح که توسط رئیس کارگروه امنیت ملی و امور خارجه RSC، جو ویلسون ارائه شده این است که آیا بر اساس دستورالعمل اجرایی 2010 امضا شده توسط باراک اوباما، رئیس جمهور وقت، تحریم‌ها علیه علی‌خامنه‌ای به درستی اجرا می‌شود. این لایحه دولت بایدن را مجبور می‌کند علناً تلاش اوباما برای پاسخگویی ناقضان حقوق بشر در ایران را رد کند. RSC با این طرح می‌خواد دولت بایدن که اغلب در خارج از مرزها مدافع حقوق بشر بوده، را محک بزند.
طرح حمایت از دمکراسی و حقوق بشر در ایران
طرح ویلسون به طور بی‌سابقه‌ای از دموکراسی و حقوق بشر در ایران حمایت می‌کند و در کوتاه‌مدت خواستار تغییر همه‌جانبه رژیم جمهوری اسلامی است. همچنین لازم است دولت ایالات متحده گزارش عمومی در مورد افشای امپراتوری مالی خامنه‌ای و حمایت غیرقانونی این کشور از تروریسم تهیه کند.
ویلسون به واشنگتن‌فری‌بیکن گفت: «قدرت تحریمی که در این طرح به کار گرفته می‌شوند از یک قانون دو جانبه مصوب کنگره سرچشمه می‌گیرند.» او ادامه داد «این غیراخلاقی خواهد بود که فقط برای مذاکره با رژیم جمهوری اسلامی یا ورود دوباره به یک معامله ناموفق با جمهوری اسلامی، مردم ایران را دوباره زیر اتوبوس بیندازیم.»
شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی
همانند طرح قبلی، جمهوری‌خواهان می‌خواهند دولت را مجبور کنند در مورد گروهی که آمریکایی‌ها را به قتل رسانده و نفوذ جمهوری اسلامی را در سراسر منطقه به دست آورده، موضع گیری عمومی کند.
استوبی به واشنگتن‌فری‌بیکن گفت: «گردان سید شهدا مورد حمایت جمهوری اسلامی نه تنها تهدیدی جدی برای صلح و ثبات در منطقه است، بلکه آنها مستقیماً مسئول کشته شدن سربازان آمریکایی در عراق هستند.» وی ادامه داد: «حملات مداوم آنها به آمریکایی‌ها و منافع استراتژیک ما پاسخ شدید و قاطع دولت بایدن را می‌طلبد، اما آنچه که تاکنون از مقامات عالی بایدن دیده‌ایم اعطای امتیازات خطرناک و مماشات بنیادی است.»
قانونگذاران جمهوری‌خواه در مجلس سنا و مجلس نمایندگان ایالات متحده اخیرا هشت لایحه را با هدف جلوگیری از بازگشت دولت جو بایدن به برجام تسلیم کنگره کرده‌اند. برخی از این لوایح، خواستار اعلام مخالفت دسته‌جمعی در کنگره با بازگشت به برجام شده و برخی دیگر، موضوع سد کردن کامل راه دولت بایدن برای برگشت به توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی را دنبال می‌کردند.
مایکل مک‌کول، از نمایندگان جمهوری‌خواه پشتیبان لایحه هاگرتی که از پشتیبانی 27 سناتور برخوردار است گفته بود «نمی‌خواهم دوباره ببینم در معرض دسیسه‌ها و اخاذی‌های تهران قرار گرفته‌ایم و تحریم‌ها را در ازای چیزی کوچک برچیده‌ایم».
العربیه نوشت؛ لایحه‌ای دیگر که توسط سناتور جمهوری‌خواه، تام کاتن، ارائه شده با حدود 40 امضا از هر نوع کاهش تحریم علیه جمهوری اسلامی تا زمانی که «توافقی فراگیر» با جمهوری اسلامی حاصل نشده، مخالف است.
