در نهایت تأسف باخبر شدیم، که دکتر ابراهیم باستانی پاریزی، یکی از نام آورترین نامداران عرصه ادبیات زبان شیرین پارسی، که از تأثیرگذارترین و پرکارترین نویسندگان و مورخان صد سال اخیر، در میان چهره های به شهرت رسیده در زمینه های زبان و ادبیات پارسی، و از پژوهندگان موسیقی اصیل ایرانی به شمار می آمد؛ صبح امروز سه شنبه 5 فروردین 1393 خورشیدی، در سن 89 سالگی در بیمارستان مهر تهران، به روح پر فتوح خویش اجازه داد، تا از قالب جسم، به سوی افقهای بی کران یک زندگی نوین پرواز کند؛ تا جهان گذران را، به ظاهربینان این دنیای فانی بی مقدار بسپارد؛ و از میان آشنایان و خویشاوندان و دوستدارانش برود.
پیغمبر دزدان، یا نبی السارقین، نخستین کتاب شادروان باستانی پاریزی، که در سال 1324 منتشر گردید؛ شهرت غیر قابل تصوری را برای نویسنده اش در سراسر ایران به بار آورد. این کتاب در طول 60 سال گذشته، بیست بار تجدید چاپ شده؛ و هر بار بیش از پیش بر شهرت نویسنده دانای آن افزوده است.
مجموعه آثار ادبی و تاریخی استاد باستانی پاریزی، بیش از تعداد 70 عنوان می باشند؛ که برخی از مشهورترین آنها عبارتند از: ” راهنمای آثار تاریخی کرمان ” ، ” وادی هفت واد ” ، ” خاتون هفت قلعه ” ، ” آسیای هفت سنگ ” ، ” اژدهای هفت سر ” ، ” کوچه هفت پیچ ” ، ” زیر این هفت آسمان ” ، ” سنگ هفت قلم ” ، ” هشت الهفت ” ، ” ذوالقرنین یا کوروش کبیر ” ، ” یاد و یادبود ” ، ” محیط سیاسی، و زندگی مشیرالدوله ” ، ” اصول حکومت آتن ” ، ” تلاش آزادی ” ، ” از پاریز تا پاریس ” ، ” شاهنامه آخرش خوش است ” ، ” حماسه کویر ” ، ” جامع المقدمات ” ، ” فرمانروای عالم ” ، ” از سیر تا پیاز “و ” یوست یانگ ” .
آنچه که موجب شهرت باستانی پاریزی شد؛ شیوه روایی نگارش اوست؛ که همچون بزرگان ادب ایران، ” روش داستان در داستان ” است. همچون ” مثنوی معنوی ” مولوی، و ” منطق الطیر ” عطار نیشابوری، شیوه ای که بیان یک داستان یا خاطره، پای داستانی دیگر را نیز به میان می کشاند؛ که همان روش حرف، حرف می آورد است. و این سبک از نگارش در زبان و ادبیات پارسی، که به روش ” سهل و ممتنع ” شهرت دارد؛ چنانچه مانند آثار باستانی پاریزی با چاشنی طنز نیز همراه باشد؛ با طبع خواننده ایرانی بسیار سازگاری دارد، و به راحتی می تواند با ذهنیت خواننده ایرانی خیلی خوب ارتباط برقرار کند.
تسلط ادبی و دانش وسیع شادروان باستانی پاریزی، در گستره تاریخ و ادبیات پارسی، از شعر و نثر و حکایت و روایت گرفته، تا متل و مثل، به اضافه نگارش زیبا و دلنشین این مرد بزرگ، که به سبب برخوردار بودن وی از حضور ذهن کامل جهت ارائه نمونه های متعدد برای مطالبی که در نوشته های خودش به خواننده ارائه می داد؛ ویژگی خاصی به آثار وی می بخشید؛ که همواره مطالعه آنها برای خوانندگان این دسته از ادبیات پارسی، جذابیت خاصی داشت. چنین ویژگی هائی نمی توانستند یکجا در یک نویسنده گرد بیایند؛ اما توان و سواد و میزان علاقمندی باستانی پاریزی، شرایطی برای وی به وجود می آوردند؛ که همه آثارش نه فقط در میان خواص جامعه، بلکه بین مردم عادی اجتماع نیز، از علاقمندی آنها به خودش برخوردار گردد؛ و همواره مورد توجه ادب دوستان ایرانی باشد.
روانی نگارش باستانی پاریزی، در مجموعه های انتشار یافته او ، وی را نسبت به نویسندگان دیگری که در قرن جاری از اهالی قلم به شمار می آیند؛ مشهورتر، و آثارش را نیز قابل درک تر ساخته بود. حتی در زمینه تاریخ نگاری هم جانب روان نویسی را رعایت می نمود. حال آنکه خیلی از کسانی که دست به قلم هستند؛ و در زمینه نویسندگی مدعی صاحب سبک نیز می باشند؛ تصورشان این بود و هست؛ چنانکه کلمات نامأنوس تر یشتری را، در قالب جملات خویش بگنجانند؛ می توانند تبحر در نویسندگی خویش را نزد دیگران مطرح کنند. ولی آثارشان هرگز جذابیت نوشته های روان و بیشتر قابل درک باستانی پاریزی را به دست نیاوردند. روانش شاد و یادش همواره گرامی باد.
محترم مومنی
