مبادلات در بازار اروپا حاکی از افزایش قیمت نفت است. یکی از دلایل این افزایش، اعمال فشار آمریکا برای متوقف کردن خرید نفت از ایران است. بخصوص خریداران اروپایی زودتر از آن چه تصور می‌شد خرید خود از جمهوری اسلامی را کاهش می‌دهند. در این وضعیت بیژن زنگنه وزیر نفت جمهوری اسلامی حتی در مورد ادامۀ همکاری شرکت‌های چینی در پروژۀ پارس جنوبی ابراز تردید کرده است.
روز جمعه ٢٩ ژوئن حوالی ظهر به وقت پاریس، بهای نفت دریای شمال که یکی از معیارهای رایج سنجش قیمت نفت در بازارهای بین‌المللی است، نزدیک به یک دلار برای هر بشکه افزایش یافت و به ٧٨٫٨٣ دلار رسید. ساعتی قبل این رقم حتی به ٧٩ دلار رسید که طی یک ماه اخیر بی‌سابقه بوده است.
کارشناسان بازار نفت می‌گویند که علت اصلی این افزایش “تنش‌های سیاسی-منطقه‌ای” است که می‌تواند میزان عرضه را بی‌ثبات کند.
به ویژه روز سه‌شنبۀ گذشته، واشنگتن باز هم لحن سخت‌گیرانه علیه جمهوری اسلامی را شدت بخشید و اعلام کرد کشورهایی که از جمهوری اسلامی نفت می‌خرند، تحت تحریم آمریکا قرار خواهند گرفت. آمریکا به این مشتری‌های جمهوری اسلامی تا ماه نوامبر – سه ماه دیگر – مهلت داده که به خرید خود پایان دهند.
اما خریداران اروپایی قبل از سر رسیدن مهلت، سریعاً روند کاهش خرید از جمهوری اسلامی را آغاز کردند. بانک بازرگانی و سرمایه‌گذاری سوئیس به مشتریانش خبر داد که از روز ٣٠ ژوئن بابت خرید نفت خام ایران هیچ پولی نخواهد داد. برخی شرکت‌های بزرگ نفتی از جمله توتال، مشتری این بانک هستند و برای خرید نفت از آن اعتبار می‌گیرند.
به عقیدۀ کارشناسان اروپایی، این بار تحریم جمهوری اسلامی از دوران باراک اوباما (سال ٢٠١٢) سخت‌تر خواهد بود. یکی از این کارشناسان به رویترز گفته است: “زمان اوباما تکلیف معلوم بود اما با ترامپ، هیچ چیز معلوم نیست و همه می‌ترسند”.
کارشناسان مؤسسۀ خصوصی “جی.بی.سی انرژی” که مقر آن در شهر وین است می‌گویند: “معلوم نیست هدف آمریکا دست یافتن به یک توافق جدید اتمی است (به جای برجام) و فلج کردن اقتصاد و دولت جمهوری اسلامی؟”
به عقیدۀ آنان، اگر هدف واشنگتن تجدید نظر در برجام باشد، جمهوری اسلامی خواهد توانست بخشی از تولید خود را صادر کند اما در حالت دوم، فشارهای آمریکا به واردکنندگان نفت جمهوری اسلامی بسیار جدی خواهد بود، “حتی به چین و هند که علاوه بر جمهوری اسلامی، از آمریکا هم نفت خام می‌خرند”…
بدبینی زنگنه
در تهران، بیژن زنگنه وزیر نفت نیز با بدبینی، حتی نسبت به ادامۀ همکاری چینی‌ها در پروژۀ پارس جنوبی ابراز تردید کرد. زنگنه بدون نام بردن از افراد یا سازمان‌های مشخص، از کسانی انتقاد کرد که در کار وزارت نفت جمهوری اسلامی مانع ایجاد می‌کنند. او گفت که اگر این نوع موانع در کار نبود جمهوری اسلامی می‌توانست با شرکت‌های دیگری قرارداد ببندد و صادرات خود را به ۴ میلیون بشکه برساند. به گفتۀ او در این صورت “آمریکا نمی‌توانست نفت جمهوری اسلامی را تحریم کند”.
به گزارش خبرگزاری فرانسه؛ منظور زنگنه امضای قرارداد با شرکت‌هایی است که می‌توانند فارغ از فشارهای آمریکا با جمهوری اسلامی همکاری کنند. وی همچنین در مورد شرکت فرانسوی توتال توضیح داد که “در حال حاضر توتال هنوز از قرارداد خارج نشده و ۳۵ روز دیگر فرصت دارد اما بعید است که توتال بتواند برای حضور در ایران از آمریکا معافیت بگیرد”.
