کشف امواج گرانشی؛ برترین دستاورد فیزیک 2016

0
136

مجله جهان فیزیک نتایج تحقیقات یک تیم تحقیقاتی برای کشف مستقیم امواج گرانشی در کیهان را به عنوان برترین دستاورد علمی 2016 معرفی کرد.

 این انتشارات که به موسسه فیزیک تعلق دارد، جایزه دستاورد 2016 خود را به تیم رصدخانه تداخل‌سنج لیزری امواج گرانشی(لیگو)  برای کشف پدیده‌ای اعطا کرده که در سال 1915 در نظریه نسبیت عام آلبرت اینشتین پیش‌بینی شده بود.

اعضای این تیم در نوامبر 2016 اعلام کرده بودند که توانسته‌اند برای نخستین بار امواج فضا-زمان را که از برخورد سیاهچاله‌ها نشات گرفته بودند، رصد کنند. رصد دوم این امواج نیز در ماه ژوئن اعلام شد.

علاوه بر آن، جایزه “متفکران جهانی” نیز که سالانه توسط مجله آمریکایی سیاست خارجی اعطا می‌شود نیز این دستاورد را در صدر فهرست برترین‌های 2016 خود قرار داده است.

به گفته موسسه آلبرت اینشتین در آلمان که برخی از اعضای تیم لیگو در آنجا هستند،‌ این فهرست به معرفی افراد یا گروههایی می‌پردازد که ایده‌های آن‌ها در سال گذشته به عمل تبدیل شده و جهان را تغییر داده‌اند.

این تیم همچنین به تازگی جایزه کیهان‌شناسی گروبر 2016 را از بنیاد گروبر و جایزه ویژه دستاورد فیزیک پایه را نیز از بنیاد Breakthrough دریافت کرده که شامل مبلغ سه میلیون دلار است.

سایر ایده‌های برتر مجله جهان فیزیک برای سال 2016 به این ترتیب هستند:

دستاورد جدید در نظریه گربه شرودینگر: بر اساس این فرضیه، یک گربه می‌تواند در دو حالت زنده یا مرده در داخل یک جعبه قرار گرفته باشد. این سناریو برای نمایش برخی از اصول جهان عجیب فیزیک کوانتوم طراحی شده بود و یکی از مثال‌های برهم‌نهی کوانتومی است که بر اساس آن، ذرات می‌توانند در یک زمان در دو حالت وجود داشته باشند. یک تیم فرانسوی-آمریکایی به ساخت دو گودال (جعبه) مایکروویو پرداخته و در عین حال، گربه‌ها توسط مجموعه بزرگی از فوتون‌ها ارائه شده بودند. محققان نشان دادند که گربه می‌تواند در یک زمان در دو مکان جداگانه وجود داشته باشد.

ثقل سنج کوچک: دانشمندان دانشگاه گلاسکو یک دستگاه ثقل سنج ارزان و کوچک ساختند که می‌تواند سنجش‌های بسیار کوچک گرانش زمین را انجام دهد. این دستگاه در اکتشافات مواد معدنی، مهندسی عمران و نظارت بر آتش‌فشان‌ها قابل استفاده است.

نزدیکترین همسایه زمین: ستاره‌شناسان در سال 2016 موفق به کشف شواهدی از یک سیاره فراخورشیدی صخره‌ای در منطقه قابل سکونت ستاره پروکسیما قنطورس شدند که نزدیکترین ستاره به منظومه شمسی است. این جهان بیگانه که پروکسیما-b نام دارد، حدود 1.3 برابر زمین بوده و ممکن است در سطح خود دارای آب مایع باشد.

درهم‌تنیدگی: تیمی بین‌المللی از دانشمندان موفق به ساخت و سنجش پدیده‌ای موسوم به در هم‌تنیدگی بین دو نوع مختلف یون شدند. این کشف می‌تواند به نمایش روشی برای ساخت رایانه‌های کوانتومی فوق سریع کمک کند.

ماده عجیب: دانشمندان یک ویژگی موسوم به شکست منفی را در ماده گرافن اندازه‌گیری کره‌اند. شکست منفی می‌تواند در ساخت انواع جدید دستگاههای نوری مانند لنزهای بسیار قدرتمند مورد استفاده قرار بگیرد.

ساعت اتمی: فیزیکدانان آلمانی موفق به کشف یک انتقال گریزان در عنصر توریم 229 شدند که می‌تواند به ساخت یک ساعت اتمی کمک کند. چنین ساعتی احتمالا بسیار باثبات‌تر از ساعت‌های اتمی مورد استفاده کنونی خواهد بود.

لنزهای خارق‌العاده: تیمی از دانشگاه استراث‌کلاید اسکاتلند یک لنز میکروسکوپی جدید به نام “مزولنز” ساخته‌اند که به ارائه ترکیب منحصربفرد یک میدان دید بزرگ با وضوح بالا می‌پردازد.

محاسبه سریع: رایانه‌های کوانتومی می‌توانند منادی یک انقلاب فناورانه باشد اما دانشمندان باید بر بسیاری از موانع پیش از تولید دستگاههای واقعی غلبه کنند. در سال 2016، محققان اتریشی یک رایانه کوانتومی را برای شبیه‌سازی فیزیک توصیف کننده تعاملات بنیادی بین ذرات زیراتمی ساختند که توسعه چشمگیری در این زمینه است.

به گزارش ایسنا به نقل از اسپیس، موتور بسیار کوچک: تیمی از محققان دانشگاه ماینز آلمان یک موتور حرارتی را بر پایه یک اتم ساختند. این موتور با محدود کردن یک یون کلسیم در تله‌ای به شکل قیف، به تبدیل تفاوت دما به انرژی مکانیکی می‌پردازد.