مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، امروز دوشنبه ۲۱ مه در اولین سخنرانی مهم سیاست خارجی خود در واشنگتن برای اعلام استراتژی تازه آمریکا در قبال ایران مدعی شد که توافق هسته‌ای به دلیل “نقایص مرگبارش” جهان را به خطر انداخته است.
او گفت آمریکا فشار بی‌سابقه مالی به جمهوری اسلامی وارد خواهد کرد و هشدار داد که اگر جمهوری اسلامی مسیرش را عوض نکند “شدیدترین تحریم‌های تاریخ” علیه این کشور وضع خواهد شد.
آقای پمپئو مدعی شد که جمهوری اسلامی در دوره اجرای برجام نفوذ خود را در منطقه افزایش داده و این توافق “پول خون” در اختیار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای برون‌مرزی سپاه پاسداران گذاشته است.
این سخنرانی با عنوان “بعد از توافق: یک استراتژی تازه برای جمهوری اسلامی” در بنیاد هریتج واشنگتن و حدود دو هفته بعد از اعلام خروج آمریکا از توافق هسته‌ای جمهوری اسلامی (برجام) برگزار شد.
وزیر امور خارجه آمریکا نیروی قدس سپاه پاسداران جمهوری اسلامی را متهم کرد که به طور مخفیانه در داخل اروپا عملیات تروریستی انجام می‌دهد. او به زندانیان دوتابعیتی و خارجی در جمهوری اسلامی اشاره کرد و گفت آمریکا تلاش می‌کند زندانیان آمریکایی را به خانه برگرداند.
او گفت جمهوری اسلامی در طول اجرای برجام بزرگ‌ترین حامی تروریسم بوده و مدعی شد که از القاعده حمایت کرده است.
آقای پومپئو به طور خاص از حسن روحانی و محمدجواد ظریف به عنوان “چهره‌های منتخب” مردم ایران هم انتقاد کرد و آنها را هم به عنوان بخشی از حکومت جمهوری اسلامی هدف حملات شدید خود قرار داد.
او گفت: “غرب غالبا رئیس جمهور روحانی و وزیر خارجه ظریف را از رژیم نابخرد، تروریست و همین طور از رفتارهای مخرب آن ‘جدا ‘ می‌داند”
وزیر خارجه آمریکا با اشاره به این که غرب تصور می‌کند که این دو نفر باید رفتارهای خامنه‌ای و قاسم سلیمانی را کنترل کنند، گفت: “با این که روحانی و ظریف رهبران منتخب هستند اما آیا بیشترین مسئولیت را برای مشکلات اقتصادی ندارند؟ ایا این دو نفر مسئول هدر دادن جان ایرانی‌ها برای گرفتن قدرت بیشتر در منطقه نیستند؟”
خواسته‌های آمریکا از جمهوری اسلامی
وزیر امور خارجه آمریکا گفت هر توافق تازه‌ای با ایران باید دارای این شرایط باشد:
١. جمهوری اسلامی باید همه جنبه‌های نظامی فعالیت‌های هسته‌ای قبلی‌اش را به آژانس اتمی اعلام کند.
٢. جمهوری اسلامی باید غنی‌سازی را به طور کامل قطع کند و هیچ‌وقت دنبال بازپردازی پلوتونیم نرود. این شامل بستن رآکتور آب سنگین هم هست.
۳. جمهوری اسلامی باید به بازرسان آژانس انرژی اتمی اجازه دهد بصورت بی قید و شرط از همه پایگاه ها در همه نقاط این کشور بازرسی کنند.
۴. جمهوری اسلامی باید توسعه برنامه موشکی بالستیک و پرتاب موشک‌هایی که قابلیت حمل سلاح هسته‌ای دارند را متوقف کند.
۵. جمهوری اسلامی باید همه شهروندان آمریکا و همین‌طور شهروندان دیگر کشورهای هم‌پیمان ما را آزاد کند.
۶. جمهوری اسلامی باید حمایت از “گروه‌های تروریستی” را متوقف کند، از جمله حزب‌الله لبنان، حماس و جهاد اسلامی.
٧. جمهوری اسلامی باید استقلال عراق را به رسمیت بشناسد و اجازه دهد شبه‌نظامیان شیعه عراق خلع سلاح شوند.
٨. جمهوری اسلامی باید حمایت از حوثی‌های یمن را متوقف کند.
٩. جمهوری اسلامی باید همه نیروهای تحت‌امرش را از سوریه عقب بکشد.
١٠. جمهوری اسلامی باید حمایت از طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی را در افغانستان پایان دهد.
١١. جمهوری اسلامی باید به حمایت نیروی قدس سپاه از گروه‌های تروریستی و هم‌پیمانان شبه‌نظامی‌اش پایان دهد.
١٢. جمهوری اسلامی باید به تهدید همسایگانش که بیشترشان هم‌پیمان آمریکا هستند پایان دهد. از جمله تهدید ویران‌کردن اسرائیل و پرتاب موشک به عربستان و امارات
مایک پومپئو برای نخستین سخنرانی عمومی‌اش به عنوان وزیرخارجه آمریکا، یک اندیشکده محافظه‌کار را انتخاب کرد و موضوعش را هم ایران گذاشت. دو مولفه‌ای که شاید تصویری از جهت‌گیری آینده دولت دونالد ترامپ را نشان دهد: گرایشی به سوی نومحافظه‌کاران در سیاست خارجی، و در صدر قرار دادن آن‌چه “تهدید ایران” می‌خواند.
گذشته از چشم‌داشتن به هم‌پیمانانی که حامی شدت عمل علیه ایران هستند، از اسرائیل تا عربستان، سیاست دولت آمریکا در قبال ایران جنبه‌های داخلی هم دارد. آن‌چه برای منتقدان دولت دونالد ترامپ “سیاست تک‌روی و یک‌جانبه‌گرایی” است، برای خیلی از کسانی که به او رای دادند، عمل به شعار انتخاباتی اوست: “اول آمریکا”. این برای حامیان ترامپ خوش‌آیند است که آمریکا “مستقل” از اروپا و خلاف “حامیان جهانی‌سازی” عمل می‌کند.
ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ که از الآن به انتخابات ریاست‌جمهوری دو سال دیگر هم نظر دارد، هر بار در ایمیل‌هایی که درباره ایران برای رای‌دهندگان ترامپ می‌فرستد، به شدت‌عمل نشان‌دادن علیه حکومت ایران و به این‌که دولت آمریکا دارد خودش برای سیاست خارجی‌اش تصمیم می‌گیرد، مباهات می‌کند. تجسمی از سیاست خارجی “بومی‌گرا”. برای منتقدان این نوع سیاست، از جمهوری‌خواه گرفته تا دموکرات، از “باز”ها گرفته تا “کبوتر”ها، چنین ترکیبی غیرقابل‌جمع است.
آقای پمپئو در پاسخ به سوالی درباره چارچوب مورد نظر آمریکا برای اعمال سیاست‌های تازه علیه جمهوری اسلامی گفت: “در نهایت این مردم ایران هستند که برای حکومت ایران چارچوب زمانی می‌گذارند. آنها هستند که باید رهبرانشان را انتخاب کنند.”
دولت دونالد ترامپ می‌خواهد علاوه بر تغییرات مورد نظرش در توافق هسته‌ای، موارد دیگری از جمله برنامه موشکی جمهوری اسلامی و نقش این کشور در منطقه هم مورد بحث قرار گیرد.
جمهوری اسلامی گفت‌و‌گو درباره برنامه موشکی خود را که یک برنامه دفاعی و نه تهاجمی می‌داند، رد کرده است.
درباره نقش منطقه‌ای خود هم، جمهوری اسلامی می‌گوید حضورش به خواسته دولت‌های قانونی کشورهای منطقه است و در مقابل آمریکا را به دخالت “بیجا” در امور خاورمیانه متهم می‌کند.
سی‌ان‌ان به نقل از مقام‌های آمریکایی گزارش داده است که دولت آمریکا در پی ایجاد ائتلافی بین‌المللی برای تحت فشار گذاشتن ایران است تا بتواند زمینه مذاکرات تازه‌ای را درباره “یک ساختار تازه امنیتی” فراتر از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی فراهم کند.
برایان هوک، مدیر برنامه‌ریزی سیاسی وزارت خارجه آمریکا می‌گوید به چارچوب تازه‌ای نیاز است که “تمام تهدیدهای ایران” را در بگیرد.
منتقدان سیاست خارجی آقای ترامپ برنامههای مورد نظر او برای جمهوری اسلامی را “خیال واهی” خوانده‌اند و هدف واقعی از این اقدامات را نه پیدا کردن راه حلی جامع‌تر که “تضعیف حکومت جمهوری اسلامی” دانسته‌اند.
شرکای اروپایی آمریکا که با وجود خروج این کشور از برجام همچنان بر پایبندی خود به توافق هسته‌ای اصرار دارند، از آمریکا خواسته‌‌اند که برنامههای خود را در قبال جمهوری اسلامی بعد از خارج شدن از توافق هسته‌ای ارائه دهد.
به گزارش بی بی سی؛ آمریکا در حالی از برجام خارج شد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همواره پایبندی جمهوری اسلامی به مفاد برجام را تایید کرده است.
